By Linh Phung
Cũng như trong tiếng Việt, có những thành ngữ trong tiếng Anh thể hiện giá trị và truyền thống của một quốc gia hay nền văn hóa. Một nước đa dạng sắc tộc và văn hóa như Mỹ cũng có những giá trị được công nhận rộng rãi dù ý nghĩa của những thành ngữ và cách nhìn nhận về những giá trị đó có thay đổi theo thực tiễn của xã hội.
Trước tiên, khi nói đến nước Mỹ, có thể bạn nghe đến ẩn dụ "the melting pot" (nồi súp) chỉ việc hòa mình của những nhóm người và nền văn hóa khác nhau khi nhập cư vào Mỹ. Tuy nhiên, hình ảnh này bị phê phán vì nó ám chỉ sự đồng hóa và tan chảy của các nền văn hóa. Một ẩn dụ được sử dụng nhiều hơn là "the salad bowl" (tô salat) để chỉ sự hội nhập thay vì đồng hóa. Các nhóm người và cộng đồng khác nhau trong nước Mỹ vẫn giữ bản sắc và văn hóa của riêng họ, nhưng vẫn hòa nhập với nhau thành một “món ăn” có nhiều màu sắc.
Khi nói đến nước Mỹ, chắc bạn cũng nghe đến cụm từ “The American Dream” (giấc mơ Mỹ). Đây là thành ngữ chỉ ra niềm tin rằng ai cũng có thể thành công nhờ quyết tâm, nỗ lực, và có những cơ hội tiến lên như nhau. Đây là hình ảnh thường được gắn đến việc có công việc tốt, có nhà ở, xe hơi đi lại, và một cuộc sống thoải mái. Tuy vậy, việc đảm bảo mọi người có cơ hội như nhau vẫn là một lý tưởng để nước Mỹ hướng tới chứ không hoàn toàn là hiện thực.
Một thành ngữ phổ biến có liên quan đến tinh thần độc lập, sự quyết tâm, và nỗ lực là “pull yourself up by your bootstraps” (tự kéo mình lên bằng dây giày) để vượt lên hoàn cảnh. Tuy nhiên nó cũng bị phê phán vì khi có những rào cản mà một cá nhân không thể thay đổi hay vượt qua thì sự “tự kéo mình lên” là không thể và đổ lỗi cho cá nhân sẽ cản trở toàn xã hội nỗ lực để thay đổi bình đẳng và tốt đẹp hơn cho mọi nhóm người và cá nhân trong đó.
“Time is money.” Thời gian là tiền bạc. Ở nền văn hóa nào thì có lẽ thời gian cũng là quý giá, nhưng ở Mỹ, thời gian có thể không linh hoạt như ở các nước khác. Một lịch làm việc của nhân viên hay lịch sinh hoạt của gia đình thường được lập kế hoạch từng giờ phút một. Bởi vậy, gia đình và bạn bè đến thăm nhau cũng thường phải hẹn lịch trước. Mọi người lúc nào cũng cảm thấy phải “hurry” (vội vã) vì “Time waits for no one” (Thời gian không chờ đợi ai cả).
Có thể bạn cũng nghe nói, người Mỹ thường thẳng thắn nói ra những gì họ suy nghĩ. Thế nên mới có thành ngữ “speak your mind” hay “say what you mean and mean what you say.” Trong công việc, họ có thể bày tỏ ý kiến không đồng tình với đồng nghiệp hay sếp của mình trong cuộc họp. Trong lớp học, họ có thể bày tỏ ý kiến cá nhân của mình mà không e ngại. Họ có thể từ chối khi không thích lời mời nào đó.
“Home is where the heart is.” Nhà là nơi của con tim. Có thể bạn nghĩ gia đình ở Mỹ không quan trọng bằng Việt Nam. Tuy nhiên, ở đâu cũng vậy, gia đình là nơi gần gũi và thân thương với mình nhất. Ở Mỹ, do đặc thù công việc, con cái khi lớn lên sẽ ít ở gần bố mẹ. Sự đỡ đần nhau trong cuộc sống hàng ngày sẽ ít đi. Mỗi cá nhân sẽ phải tự sắp xếp cho cuộc sống của mình hơn. Nhưng, gia đình vẫn là nơi gần gũi nhất.
Bạn thấy những thành ngữ hay nào khác về văn hóa Mỹ hay văn hóa Việt Nam? Nó thể hiện những giá trị gì? Những giá trị ấy thay đổi theo thời gian thế nào?
Thông tin thêm: Bài viết này được chia sẻ trên trang VNexpress mục học tiếng Anh. Để nghe và đọc những bài học ngắn bằng tiếng Anh, bạn cũng có thể tải app Eduling Speak và xem phần Tiny Lessons trên app.
Comments